Samen werken aan eigentijds onderwijs

 

Sociaal constructivisme

Binnen het constructivisme wordt leren opgevat als een actief, constructief, cumulatief, zelfregulerend en doelgericht proces, waarin de lerende zelf de regie voert (Shuel, 1988). 

 

Leren is een actief proces: de lerende moet zelf actief nieuwe informatie verwerken. 


Leren is een constructief proces: de lerende moet nieuwe kennis verbinden met kennis waar hij al over beschikt door de kennis waarover hij al beschikt aan te passen, aan te vullen of te vervangen. Als mensen de informatie uit de omgeving aanpassen aan hun voorkennis (cognitieve structuur) dan noemt de Zwitserse psycholoog Piaget dit assimileren. Als de lerende eerst zijn voorkennis moet herschikken/veranderen voordat de nieuwe kennis gekoppeld kan worden, dan heeft Piaget het over accommoderen.



Leren is een cumulatief proces: de lerende bouwt voort op de kennis die hij in zijn langetermijngeheugen heeft opgeslagen.


Leren is een zelfregulerend proces: de lerende voert leeractiviteiten uit om sturing te geven aan zijn eigen leerproces. Boekaerts en Simons (2003) benoemen een aantal regulatiefuncties, zoals concentratie en inzet bewaken, bewaken dat de leerstof begrepen wordt, dat de leerstof geïntegreerd wordt en toegepast kan worden, vragen stellen, beoordelen en toeschrijven van leerprestaties aan eigen succes of falen.



Leren is een doelgericht proces: leerprocessen blijken succesvoller te verlopen als de lerende een duidelijk doel voor ogen heeft. Het brein heeft een doel nodig om de aandacht te richten (Van der Veen & Van der Wal, 2011).


Het sociaal constructivisme voegt hier aan toe dat leren een sociaal proces is. Sociale processen spelen een prominente rol bij het betekenis geven aan nieuwe informatie.

De Russische psycholoog Vygotsky wordt beschouwd als grondlegger van het sociaal constructivisme. Hij ging ervan uit dat ontwikkeling tot stand komt door in interactie te gaan met anderen, zoals ouders, leerkrachten, vrienden en vriendinnen. Lerenden hebben volgens Vygotsky anderen nodig om verder te komen in hun ontwikkeling. 

Ondersteuning van een ander kan de lerende van de zone van actuele ontwikkeling naar de zone van naaste ontwikkeling brengen. De ander helpt de lerende bij de stap in zijn ontwikkeling die de lerende zonder hulp van een ander nog net niet kan. De taal speelt daarbij een cruciale rol. 

Boekaerts, M. & Simons, P.R.J. (2003). Leren en instructie: psychologie van de leerling en het leerproces. Assen: Dekker &Van de Vegt.

Shuel, T.J. (1988), The role of the student in learning from instruction. Contemporary Educational Psychologie, 13, 276-295.

Veen, T., van der & Wal, J., van der (2011). Van leertheorie naar onderwijspraktijk. Groningen/Houten: Noordhof Uitgevers. 






Kaart
Opbellen
E-mail
Info